Leefstijl en voeding

Vetten

Vetten zijn bouwstoffen voor onze lichaamscellen. En vet is onmisbaar om de vitamines A, D, E en K uit onze voeding te halen. Wat is goed om te weten als je vetten eet?

In het kort 

  • Gezonde vetten zijn belangrijk voor je lichaam. Ze zorgen ervoor dat je lichaam de vitamines A, D, E en K binnenkrijgt. 
  • Verzadigd vet en transvet zijn ongezonde soorten.  
  • Maar: verzadigd vet uit zuivel lijkt wél gezond. 
  • Onverzadigd vet is een gezonde soort vet. Dit zit bijvoorbeeld in alle vloeibare plantaardige oliën. 
  • Eet 2x in de week vette vis. Bijvoorbeeld makreel, zalm, haring, forel of sardientjes. Hierin zitten omega 3-vetzuren en die zijn gezond. 

Hoeveel vet heb je nodig per dag? 

Als volwassene mag je op 1 dag tussen de 45 en 90 gram vetten binnenkrijgen. Dit geldt als je ongeveer 2.000 kilocalorieën op 1 dag eet en drinkt. Wat belangrijk is, is het soort vet.

Welke soorten vetten zijn er? 

Er zijn drie soorten vetten:  

  • verzadigde vetten 
  • transvetten 
  • onverzadigde vetten 

Sommige vetten zijn gezonder dan andere. Het is belangrijk om de gezonde soorten te kiezen.

Verzadigd vet

Dit is de ongezonde vorm van vet. Ook als het plantaardig is, zoals palmvet, palmpitvet en kokosolie/vet. Dit vet verhoogt de slechte cholesterol in je bloed en dat maakt de kans op hart- en vaatziekten groter. Wil je als volwassene gezond bezig zijn met verzadigd vet? Eet dan maximaal 22 gram verzadigd vet per dag. Dit geldt als je ongeveer 2.000 kilocalorieën per dag binnenkrijgt met eten en drinken.

In welke voeding zit veel verzadigd vet?

In deze voedselproducten zit veel verzadigd vet: 

  • dierlijk vet, zoals vet vlees, worst, kaas en room 
  • plantaardige margarine, roomboter  
  • koek, gebak, chocolade, snacks, chips 
  • bladerdeeg  
  • fastfood, zoals van McDonalds

Verzadigd vet in zuivel lijkt wel gezond

Natuurlijke melkproducten, zoals gewone melk, yoghurt en kwark, lijken te beschermen tegen hart- en vaatziekten. Dit blijkt uit onderzoeken. Kies je voor vol of mager? Dat ligt eraan of je ook gewicht wil verliezen. Als je twijfelt, vraagt dan advies aan een diëtist.

Transvet is ongezond

Transvet komt voor in frituurvet en in koekjes en gebak. Op het etiket kan ook staan: “plantaardig vet, gedeeltelijk gehard” of “gehydrogeneerd vet”. Transvet is een onverzadigd type vet, maar toch is het een slecht soort vet. Transvet wordt gebruikt om vloeibare oliën en vetten hard te maken.

Onverzadigd vet 

Onverzadigd vet is wél gezond. Het zorgt voor minder kans op hart- en vaatziekten omdat het de slechte cholesterol in je bloed verlaagt.   
 
In welke voeding zit onverzadigd vet? 

  • alle soorten plantaardige olie - het is goed om deze soorten af te wisselen 
  • dieetmargarine en halvarine (geen gewone margarine) 
  • vloeibaar bak-, braad- en frituurvet  
  • vette vis  
  • noten, zoals walnoten en hazelnoten, en zaden/pitten  
  • pindakaas en andere notenpasta’s 
  • sladressing, gemaakt met olie 
  • olijven 
  • avocado 

Handig om te onthouden:
Verzadigd = Verkeerd vet
Onverzadigd = Oké

Eet 2x in de week vette vis of visolie

Eet 2x in de week vis met veel vet, zoals makreel, zalm, haring, bokking, forel of sardientjes. Hierin zitten veel omega 3-vetzuren en die zijn gezond. In magere vis zitten weinig omega 3-vetzuren. Magere vis is bijvoorbeeld kabeljauw, schol, lekkerbekjes, kibbeling en tonijn. Vette vis betekent hier niet gefrituurde vis. In frituurolie zit veel slecht (= verzadigd) vet. Eet je geen vis omdat je er niet van houdt? Bespreek met je arts of diëtist of het goed voor je is om visoliecapsules te gebruiken.

Artikel met medewerking van:

  • Nederlandse Vereniging van Diëtisten
  • Sara van Grootel - diëtist en specialist 'Emotie-eten de baas'

Experts dragen bij aan betrouwbare informatie op diabetes.nl. Lees meer over hoe we als redactie keuzes maken.

Laatst bijgewerkt op: 11 april 2023

Lees meer over Zo werkt voeding in je lichaam

Volgend artikel