Wat betekent het HbA1c bij diabetes type 1?

Wat betekent de afkorting HbA1c? 

Het deel Hb uit HbA1c betekent: hemoglobine. Dit een stofje in je bloed, een eiwit. Glucose bindt zich graag aan dit eiwit in je bloed. De hoeveelheid hemoglobine waar glucose aan vastzit, noemen we HbA1c. Je kan niet zelf onderzoeken wat je HbA1c is. Hiervoor moet je bloed laten prikken. Een apparaat in een laboratorium kijkt dan hoeveel hemoglobine in je bloed beplakt is met glucose.

Wat meet het HbA1c precies? 

Het HbA1c is een manier om te benoemen hoe hoog je bloedglucosewaarde was in de laatste 2 tot 3 maanden. Het is een gemiddeld cijfer. Dit is iets anders dan de bloedglucose die je meet met een bloedglucosemeter of glucosesensor. Het HbA1c laat bijvoorbeeld niet zien of je veel lage en hoge bloedglucosewaarden hebt gehad.

Waarom is de HbA1c-waarde belangrijk? 

Heb je vaak hoge bloedglucosewaarden? Dan is er veel hemoglobine waar glucose aan vastzit. Hoge bloedglucosewaarden vergroten je kans op andere aandoeningen door je diabetes. Een hoog HbA1c kan dus betekenen dat je meer risico hebt op complicaties. Bij diabetes is het meestal prettig als je HbA1c onder de 53 mmol/mol is. Dit zegt alleen niet alles. Heb je vaak hoge en lage waarden? Dan kan je HbA1c heel goed zijn, omdat dit een gemiddelde waarde is. Terwijl je je met veel wisselende waardes erg vervelend kan voelen. En je kans op andere aandoeningen door je diabetes groter wordt. 

Meten van de HbA1c-waarde 

Het HbA1c wordt op verschillende manieren gemeten. Het gebeurt meestal met: 

• bloedprikken. Meestal gebeurt dit in je arm en is het onderdeel van een grote bloedcontrole. Na het bloedprikken wordt je bloed onderzocht in een laboratorium. Als de uitslag bekend is, hoor je dit van je zorgverlener. Dit gebeurt meestal als je behandeld wordt in een ziekenhuis. 
• een vingerprik tijdens je reguliere controle. Je hebt dan iets meer bloed nodig dan bij het meten van je bloedglucosewaarde. Dit gebeurt vaak kort voor een afspraak met je behandelaar.  

Het oude en nieuwe HbA1c omrekenen 

In 2010 kwam er een andere manier om het HbA1c te benoemen. We gebruiken nu dezelfde manier als wereldwijd gebruikt wordt. De oude HbA1c-waarde was in procenten. De nieuwe HbA1c-waarde is in mmol/mol. Voor volwassenen is de streefwaarde bijvoorbeeld 53 mmol/mol. Je kan de HbA1c-waarde eenvoudig omrekenen met een omrekentabel.

Andere streefwaarde bij kinderen 

De HbA1c-streefwaarde voor kinderen is anders dan de streefwaarde voor volwassenen. Kinderen zijn vaak actief en erg gevoelig voor insuline. Daardoor krijgen ze sneller een hypo. Bij kinderen met diabetes type 1 mag het HbA1c daarom vaak iets hoger zijn. De streefwaarde voor kinderen is meestal 58 mmol/mol.

Hogere HbA1c-streefwaarde voor ouderen

Voor oudere en kwetsbare mensen is de HbA1c-streefwaarde soms ook hoger. Een arts kan dit besluiten. Bijvoorbeeld om te voorkomen dat de behandeling te moeilijk wordt. De streefwaarde is dan bijvoorbeeld 54-64 of 69 mmol/mol. 

Je HbA1c-waarde verlagen 

Is je HbA1c-waarde te hoog? Dan kun je dit bespreken met je zorgverlener. Samen kijk je waardoor je HbA1c hoog is. Als het nodig is, pas je met elkaar de behandeling aan. Wat het beste helpt? Dat wisselt per persoon met diabetes.

HbA1c en Time in Range 

Mensen met diabetes type 1 gebruiken steeds vaker een glucosesensor. Een glucosesensor meet de Time in Range. Dit noemen we ook wel de tijd in doelbereik. Dit is een andere manier om te kijken hoe stabiel je bloedglucosewaarden zijn. Het is een andere waarde dan je HbA1c. De Time in Range vertelt hoeveel procent van de tijd je glucosewaarde tussen de 3,9 en 10,0 mmol/l was in een bepaalde periode. Bekijk hier meer over de Time in Range (TIR).