Je kind met diabetes zal steeds meer zelf moeten doen. Maar wat laat je je kind zelf doen en op welke leeftijd kan dat?
In het kort
Kinderen kunnen al vanaf jonge leeftijd helpen bij hun eigen diabeteszorg.
Dat begint bij kleine dingen zoals handen wassen en de diabetesspullen opruimen.
Door steeds meer taken samen te doen, groeit het kind naar zelfstandigheid en krijgt het zelfvertrouwen.
Wat een kind zelf kan hangt af van de leeftijd.
Het Diabetes Groeimodel is een hulpmiddel dat ouders helpt bij wat een kind zelf kan op een bepaalde leeftijd.
Wat kan je kind zelf?
Een baby met diabetes kan nog niet voor zichzelf zorgen. Maar een peuter of kleuter kun je al wel een beetje laten meehelpen. Een kind dat naar de basisschool gaat, moet je al iets gaan loslaten. Dat betekent dat je de zorg voor een deel laat doen door school, als ze daar op school voor open staan. En dat je kind zelf ook vaak al wat gaat doen. Vanaf de middelbare school is je kind er meestal aan toe om de dagelijkse diabeteszorg helemaal zelf te doen. Je kunt je kind daar langzaam naar toe laten groeien.
Waarom is het voor jou belangrijk dat je kind zelf meehelpt?
Er komt een moment dat je kind naar de basisschool gaat. Je bent dan niet meer de hele dag in de buurt van je kind. Gaat je kind naar de middelbare school? Je kunt dan nog minder doen aan de zorg voor je kind. Leer je kind zelf omgaan met een meter, sensor, insulinepen of pomp. Je kunt dan je kind makkelijker 'loslaten’.
Waarom is het voor je kind belangrijk om mee te helpen?
Elk kind wil steeds meer zelf doen. Dit is normaal. Een baby wil zelf kruipen, een kleuter wil niet meer aan de hand lopen en een puber wil niet meer opgehaald worden van het schoolplein. Ook rond diabetes zal een kind steeds meer zelf willen doen en beslissen. Help je kind bij diabetestaken. Dan zal het zelfvertrouwen krijgen en steeds beter voor zichzelf kunnen zorgen. Dit zorgt vaak ook dat een kind betere keuzes maakt als het zelf mag kiezen.
Wat kan je peuter of kleuter?
Je kunt kinderen al snel kleine taken geven waarmee ze belangrijke gewoontes aanleren. Bijvoorbeeld handen wassen voor het prikken. Of goed zorgen voor de spullen die bij diabetes horen. Leer ze de vaste plek hiervoor, hoe ze spullen kunnen klaarleggen en weer veilig opruimen. Je kunt ze ook al vroeg leren hoe ze je kunnen vertellen dat ze zich niet lekker voelen.
Wat kan je kind op de basisschool?
Als je kind naar school gaat, is het goed als het al meer begrijpt van diabetes. Bijvoorbeeld hoe het moet omgaan met eten en drinken. Ook is het fijn als het kind op school kan vertellen dat het zich niet lekker voelt, of een hypo of hyper heeft. Kinderen kunnen vaak vanaf 6 jaar ook zelf hun bloedglucose meten en zichzelf insuline geven met een pen of via de pomp. Het is dan nog wel belangrijk dat een volwassene meekijkt. Ook bij afspraken met zorgverleners kan je kind steeds meer. Ze kunnen zelf vragen stellen en de kleinere besluiten nemen over hun diabeteszorg.
Je kind op de middelbare school
Gaat je kind naar de middelbare school? Het moet dan eigenlijk helemaal voor zichzelf kunnen zorgen. Het is wel belangrijk dat de mentor en klasgenoten weten dat je kind insuline gebruikt. Vooral bij hypo unawareness is het belangrijk dat zij weten wat ze moeten doen als je kind te ziek is om voor zichzelf te zorgen. Vanaf een leeftijd van ongeveer 12 jaar kan een kind ook steeds zelfstandiger de diabeteszorg bespreken met de zorgverlener. Vanaf 18 jaar moeten ze het alleen kunnen, dus is het belangrijk dat je ze daarnaartoe laat groeien.
Praatplaat voor korte uitleg diabetes type 1 aan anderen
Handig voor ouders: de praatplaat Wat is diabetes type 1. Dit is een soort tekening met korte teksten. Hiermee leg je makkelijk aan iemand uit wat diabetes type 1 is. Geef de plaat bijvoorbeeld aan leraren, sportcoaches en ouders van vriendjes. Ze herkennen dan ook een hypo of hyper, en weten wat ze moeten doen.
Soms heeft een kind naast diabetes ook een andere aandoening. Zoals een verstandelijke beperking, autisme of een syndroom zoals het Down-syndroom. Het is dan moeilijker om het kind zelf diabetestaken te geven. Je zoekt naar wat wel of niet kan. Vaak helpt het om hier de ontwikkelingsleeftijd te gebruiken in plaats van de kalenderleeftijd. De ontwikkelingsleeftijd gaat over hoever een kind emotioneel is. Een kind van 12 jaar heeft een kalenderleeftijd van 12 jaar. Maar op emotioneel gebied kan het nog maar 4 jaar zijn. De ontwikkelingsleeftijd is dan 4 jaar.
Het Diabetes Groeimodel
Het Diabetes Groeimodel is een hulpmiddel. Het helpt ouders bij het zelfstandig maken van kinderen met diabetes. Het is ontwikkeld door het Kinder Diabetes Centrum Nijmegen. In het Diabetes Groeimodel zie je welke diabetestaken er zijn bij elke leeftijd. Maar het model laat vooral ook zien op welke leeftijd een kind taken van de ouder kan overnemen. Zo wordt een kind met diabetes steeds zelfstandiger. Het Groeimodel is er als poster of als app op je laptop.
Het Diabetes Groeimodel
Om kinderen en jongeren met diabetes type 1 en hun ouders te ondersteunen, is het Diabetes Groeimodel ontwikkeld.
Ouders en kinderen met diabetes moeten samen een evenwicht vinden tussen vasthouden en loslaten. Elke keer weer. Psycholoog Giesje Nefs heeft hier veel ervaring mee. In een online webinar besprak ze manieren om dit samen te doen.
Diabetes.nl gebruikt verschillende soorten cookies
Functionele cookies, zodat de website goed werkt. Analytische cookies, om inzicht te krijgen in de werking en het effect van de website. Content cookies, om te zorgen dat je video’s van Vimeo kunt afspelen. De analytische en content cookies hebben we privacyvriendelijk ingesteld en gebruiken we daarom altijd. Daarnaast gebruiken we met jouw toestemming marketing cookies om te meten hoe effectief onze social mediacampagnes zijn. Als je een account bij ons hebt, gebruiken we hier nooit jouw profielgegevens voor. Meer informatie