Behandeling en zorg bij zwangerschap en diabetes type 1

Begeleiding door een gynaecoloog 

Heb je diabetes type 1 en ben je zwanger? Je komt dan onder controle van een gynaecoloog. Je gaat dus niet naar een verloskundige. Bij diabetes type 1 zijn er wat meer risico’s. Er is bijvoorbeeld iets meer kans op een miskraam, een doodgeboren kindje of een zwangerschapsvergiftiging. Maar het risico is nog steeds klein. De bevalling is wel altijd in het ziekenhuis. De zorg voor zwangerschap bij diabetes is niet overal hetzelfde geregeld. De zorgverleners overleggen wel altijd goed met elkaar.

Controles tijdens de zwangerschap 

Je krijgt tussen de 18e en 20e week van de zwangerschap een uitgebreide echo. Zorgverleners kijken dan of alles goed gaat met de baby. Bijvoorbeeld met de botten en het hart. Jij krijgt zelf ook regelmatig een controle van je gezondheid. Dit gebeurt het liefst al voordat je zwanger bent. En natuurlijk tijdens de zwangerschap, en ook daarna. Bijvoorbeeld: 

• Controle van je nieren en ogen. Daar zijn wat vaker problemen mee tijdens een zwangerschap met diabetes.
• Controle van je schildklier. Schildklierproblemen komen vaker voor bij diabetes type 1. Ontdekt de arts een probleem met je schildklier? Je krijgt dan een goede behandeling hiervoor tijdens de zwangerschap. Dit is belangrijk voor de baby. Gebruik je al medicijnen voor je schildklier? Dan krijg je vaak tijdelijk een hogere dosis.

Insuline tijdens je zwangerschap 

De bloedglucosewaarden schommelen meer tijdens een zwangerschap. Dit komt door veranderingen in je hormonen. Goed om te weten over insuline en zwangerschap: 

• Je lichaam reageert steeds anders op insuline in de zwangerschap. Je hebt in de eerste 3 maanden meestal minder insuline nodig dan eerst. Maar daarna heb je juist meer insuline nodig. Je lichaam is dan namelijk minder gevoelig voor insuline. De insuline kan zijn werk minder goed doen.
• Gebruik je normaal een insulinepen? Het is misschien goed om over te stappen naar een insulinepomp. Het liefst al lang voordat je zwanger wordt. Maanden daarvoor, of zelfs een jaar van tevoren. De verzekering vergoedt dit. Het liefst gebruik je een insulinepomp die kan samenwerken met een CGM (hybrid closed loop-systeem)
• Tijdens de zwangerschap is het niet handig om te veranderen van insuline. Dit geeft vaak ook weer extra schommelingen in de bloedglucose. 

Insuline gaat niet door de wand van de baarmoeder heen, en komt dus niet bij je baby. Je raakt met een insulinepen of pompnaaldje ook onmogelijk de baarmoeder. Het kan wel meer pijn doen om in je buik te prikken. Zeker in de laatste weken bij een strak gespannen buik. Bespreek met je zorgverlener of je op een andere plek kunt prikken. Bijvoorbeeld in je bil of bovenbeen. 

Realtime continue glucosemeter (CGM) bij zwangerschap 

Een realtime continue glucosemeter (rtCGM of kort CGM) helpt tijdens een zwangerschap nog beter dan een flash glucosemeter. Hij geeft namelijk een alarm bij dalende of stijgende waarden. Een flash glucosesensor doet dit nog niet. Je kunt dus sneller reageren, ook ’s nachts. Je krijgt met diabetes type 1 een continue glucosemeter vergoed bij een zwangerschap. Al vanaf het moment dat je zwanger wilt worden. Je internist kan de vergoeding aanvragen bij je zorgverzekeraar. Het allerbeste werkt een hybrid closed loop-systeem bij een zwangerschap. Een glucosesensor is dan verbonden met de insulinepomp. 

Hypo’s voorkomen 

In de eerste maanden van je zwangerschap krijg je makkelijker een hypo. Je doet dan vaak extra je best voor goede waarden. Hierdoor wordt je bloedglucose ook eerder te laag. Daar komt nog bij: je voelt hypo’s vaak minder goed aankomen. Of helemaal niet. Dit heet hypo unawareness, of verminderde hypo-gevoeligheid. De kans hierop is het grootst in de eerste 3 maanden van de zwangerschap. Overleg op tijd met je arts hoe je het beste hypo’s voorkomt. Bijvoorbeeld met een continue glucosemeter en een insulinepomp. 

 Medicijnen tijdens de zwangerschap 

Gebruik je medicijnen naast je insuline? Niet alle medicijnen zijn veilig tijdens een zwangerschap. Bijvoorbeeld sommige medicijnen tegen hoge bloeddruk. Praat hierover met je arts of vraag het aan de apotheek. Al voordat je zwanger wordt. Je kunt vaak overstappen op een ander medicijn dat je wel veilig kunt gebruiken als je zwanger bent.

Wat doen hoge bloedglucosewaarden met de baby? 

Is jouw bloedglucosewaarde vaak hoog? Dan komt er ook meer glucose in het bloed van de baby. Dit is ongezond voor de baby. Vooral in de eerste weken van de zwangerschap. Dus precies als je meestal nog niet weet dat je zwanger bent. Dit doen hoge bloedglucosewaarden met de baby:  

• In de eerste maanden ontstaan de organen van de baby. Dit heet aanleg van de organen. Een hoge bloedglucose kan storing geven in die aanleg. 
  • De baby groeit harder als het meer glucose binnenkrijgt. De baby wordt ook zwaarder. Een zware baby maakt de bevalling moeilijker, voor jou en het kind zelf. 
  • Meestal wordt het gewicht van de baby na de bevalling weer normaal. Maar niet altijd. Bij overgewicht is later de kans op diabetes type 2 groter.  
  • De baby kan na de geboorte een lage bloedglucose hebben. Dit heet neonatale hypoglykemie. Dit komt omdat de alvleesklier van de baby gewend is om meer insuline te maken door jouw hoge bloedglucose.

Het gaat meestal gewoon goed 

Wetenschappers weten steeds meer, door veel onderzoek bij zwangerschappen met diabetes. Nieuwe kennis zorgt voor goede richtlijnen voor de behandeling van diabetes. Daarom krijg je bijvoorbeeld zoveel adviezen over je bloedglucose rond je zwangerschap. Met de moderne diabetestechnologie lukt het steeds vaker om de bloedglucose goed in evenwicht te houden. De meeste zwangerschappen bij diabetes gaan hierdoor ook gewoon goed.