Diabetes heeft verschillende oorzaken. Die zijn voor een deel nog onbekend, daarom is diabetes lang niet altijd te voorkomen. Wat is bekend over oorzaken?
In het kort
De verschillende soorten diabetes hebben voor een deel andere oorzaken. Soms is het ook een combinatie van oorzaken. Nog lang niet alle oorzaken zijn bekend. Of we weten bijvoorbeeld wel hóe het gebeurt, maar nog niet precies waardoor het begint. Het resultaat is altijd een probleem met insuline. Er is te weinig insuline, of de insuline kan niet meer goed werken. Hierdoor regelt je lichaam de bloedsuiker niet meer goed.
De kans op diabetes type 2 is groter bij mensen met overgewicht. Ook te weinig bewegen, roken en ongezond eten verhoogt het risico op diabetes type 2. Zeker als je ouder wordt. Het hangt samen met hoe je lichaam reageert op insuline. Als je minder gevoelig wordt voor insuline, wordt je bloedsuiker hoger. Maar het ligt niet altijd aan leefstijl. Diabetes type 2 komt ook voor bij mensen die gezond leven en niet te zwaar zijn. Leefstijl heeft ook invloed op het risico op zwangerschapsdiabetes. > Meer over hoe diabetes type 2 ontstaat
Diabetes type 1 is een auto-immuunziekte. Dit betekent dat het afweersysteem cellen in het lichaam kapotmaakt. Waarom gebeurt dit? Dat weten we nog niet precies. Bij diabetes type 1 zorgt de afweer dat er geen insuline meer komt uit de cellen in de alvleesklier. Het lichaam maakt daardoor te weinig of geen insuline meer. > Meer over hoe diabetes type 1 ontstaat
De alvleesklier is een gevoelig orgaan dat snel beschadigd wordt. De cellen die insuline maken, werken niet meer goed door deze beschadiging. Of de cellen verdwijnen zelfs. De diabetes die je dan krijgt, heet diabetes type 3c. Dit kan gebeuren door alvleesklierkanker of een ontstoken alvleesklier. Ook kan de alvleesklier door een operatie verwijderd zijn, helemaal of voor een deel. Een andere oorzaak voor diabetes type 3c is hemochromatose, ijzerstapelingsziekte. Dan zit er te veel ijzer in de alvleesklier.
Er zijn geneesmiddelen die de kans op diabetes type 2 verhogen. Dat komt omdat ze invloed hebben op hoe je lichaam de bloedsuiker regelt. Bijvoorbeeld:
Het lichaam reageert bij een zwangerschap tijdelijk minder goed op insuline. Je maakt bij een normale zwangerschap extra insuline aan om de bloedsuiker goed te houden. Maar bij zwangerschapsdiabetes gebeurt dat niet genoeg. Hierdoor blijft er te veel suiker in het bloed zitten. > Meer over oorzaken van zwangerschapsdiabetes
Enkele vormen van diabetes zijn sterk erfelijk. Bij MODY-vormen van diabetes zit er een foutje in het DNA. Hierdoor werkt de alvleesklier niet goed en blijft de bloedsuiker te hoog. Er is nog een andere erfelijke en zeldzame vorm van diabetes, MIDD. Lichaamscellen hebben dan moeite om glucose uit het bloed te halen.
Kom je voor informatie? Of lees je graag persoonlijke verhalen? Als je inlogt op diabetes.nl kun je meer dan een gewone bezoeker. En we delen je gegevens met niemand.
Bekijk 5 voordelen van een account en meld je gratis aanArtikel met medewerking van:
Experts dragen bij aan betrouwbare informatie op diabetes.nl. Lees meer over hoe we als redactie keuzes maken.
Laatst bijgewerkt op: 27 februari 2023