Onderzoek

Meten zonder prikken

Bij diabetes meet je vaak je glucosewaarde. Dit kan bijvoorbeeld met een glucosemeter of glucosesensor. Maar wetenschappers onderzoeken ook of dit kan zonder in je huid te prikken. Hoe zit dat? 

In het kort:

  • De glucosewaarde meet je meestal met een glucosemeter of glucosesensor. Hierbij prik je in je huid. 
  • Wetenschappers onderzoeken of je glucose in je lichaam ook kan meten zonder te prikken. Bijvoorbeeld met licht. Of in zweet, of in het vocht in je oog. 
  • Manieren om te meten zonder te prikken, worden eigenlijk nog niet gebruikt. De resultaten zijn vaak niet precies genoeg. 

Bloedglucosemeter of glucosesensor 

Al jaren zoeken wetenschappers andere manieren om de glucosewaarde te meten. Vaak wordt de bloedglucose gemeten met een bloedglucosemeter. Je prikt dan in je vinger voor een druppel bloed. Steeds meer mensen gebruiken een glucosesensor. Dit is een vrij nieuwe manier. Deze meet de glucosewaarde in het weefsel net onder de huid. Maar wetenschappers willen nog makkelijkere manieren ontdekken. 

Op je reader of smartphone lees je de glucosewaarde af

Glucose meten met infrarood 

Je ziet het niet heel duidelijk, maar je huid is een beetje doorzichtig. Wetenschappers onderzoeken of je de glucosewaarde kan meten als je licht door je huid schijnt. Ze testen dit met infrarood licht. Dit is heel erg rood licht. Zo rood dat mensen het niet kunnen zien. Infrarood schijnt makkelijk door sommige dingen heen, zoals je huid. Maar andere stoffen nemen infrarood op. Dan schijnt het er niet doorheen. Infrarood maakt zo dus dingen zichtbaar. Wetenschappers kijken of infrarood licht ook glucose kan laten zien. 

Glucose meten met andere soorten licht 

Wetenschappers hebben ook andere manieren om de bloedglucose te meten met licht. Bijvoorbeeld met:  

  • Ramanspectroscopie. Dit heet ook wel raman spectrografie. Dit werkt een beetje als infrarood, maar gaat net iets anders. Bij ramanspectroscopie kaatsen sommige stoffen het licht juist terug. Ook dat kan iets zichtbaar maken wat we normaal niet zomaar kunnen zien.  
  • Een sensor met licht. Onderzoekers willen een sensor maken die je vingertop verwarmt. Een klein beetje maar, en je voelt niets van de warmte. De sensor meet hoeveel warmte je vinger terugkaatst. De sensor rekent dan uit hoeveel glucose er zit in het bloed in je vinger. 

Glucose meten in je oog 

In het vocht in je ogen zit glucose. Dit vocht noemen we traanvocht. De glucose kan je dus meten in het oog. Wetenschappers proberen dit met: 

  • Een contactlens. Ze willen een lens maken voor in je oog. Dit lijkt op een lens die je kan dragen als je slecht ziet. De lens zit heel dicht op je traanvocht. Die moet de glucose in dat vocht kunnen meten. 
  • Een klein veertje. In het onderste ooglid krijg je een klein flexibel veertje. Dit is een soort spiraaltje van minder dan 2 millimeter. In het veertje zit een glucosesensor die de glucose meet in het traanvocht. 

Maar onderzoekers twijfelen of dit ooit echt gaat gebeuren. In het traanvocht zit maar een heel klein beetje glucose. Zo weinig, dat het bijna niet te meten is. Het is dus lastig om de glucosewaarde erg precies te meten in het traanvocht. 

Glucose meten met radiogolven

Wetenschappers onderzoeken ook of je glucose kan meten in het zweet. Dit doen ze met radiogolven. Dit is een soort straling die je niet ziet of voelt. Radiogolven kunnen informatie doorgeven. En misschien kunnen de radiogolven ooit doorgeven hoeveel glucose er in je zweet zit. Wetenschappers kijken ook of radiogolven glucose kunnen met in andere stoffen in je lichaam. 

Andere mogelijkheden met zweet 

Misschien kunnen we glucose in zweet ook meten op andere manieren. Wetenschappers onderzoeken bijvoorbeeld of het kan met: 

  • Een pleister. Op deze pleister zit een stof die reageert op glucose in je zweet. Ga je zweten? Dan laat de pleister zien hoeveel glucose er in je zweet zit. 
  • Een sensor. Geen glucosesensor zoals deze al bestaat. Maar een sensor die je met je vingertop aanraakt. Op je vingers zit vaak een beetje zweet. En de sensor moet dan meten hoeveel glucose erin zit. 

Ook deze manier om de glucose te meten werkt nog niet. Er is veel onderzoek nodig, voordat dit misschien lukt. 

Glucose in het bloed is het meest precies 

Meet je je glucosewaarde met een vingerprik? Dan meet je heel precies hoeveel glucose er in je bloed zit op dat moment. Meet je de glucose niet in het bloed? Dan wordt het resultaat iets minder precies. Een glucosesensor is bijvoorbeeld al net iets minder precies. De manieren die wetenschappers nu proberen, zitten nog verder weg van het bloed in je lichaam. De glucosewaarde klopt daarom niet altijd. Nieuwe methodes zijn vaak nog niet betrouwbaar. Wetenschappers zoeken nog verder naar een goede, andere manier om de glucosewaarde te meten zonder prikken. 

Artikel met medewerking van:

  • dr. Arianne van Bon - internist-endocrinoloog, Rijnstate Ziekenhuis

Experts dragen bij aan betrouwbare informatie op diabetes.nl. Lees meer over hoe we als redactie keuzes maken.

Laatst bijgewerkt op: 10 mei 2023