Onderzoek

De kunstmatige alvleesklier

De kunstmatige alvleesklier is een apparaat dat de bloedglucose in evenwicht houdt. Iemand met diabetes type 1 hoeft zelf minder na te denken. Hoe wordt zo'n kunstalvleesklier bedacht?

In het kort:

  • De kunstmatige alvleesklier is een apparaat voor mensen met diabetes. Het apparaat regelt de bloedglucosewaarde met de stoffen insuline en glucagon. 
  • De kunstmatige alvleesklier bestaat uit: een apparaat met insuline en glucagon, 2 glucosesensoren en 2 infuusjes die zorgen dat de insuline en glucagon in het lijf komt. 
  • Al meer dan vijftien jaar proberen onderzoekers een kunstalvleesklier te maken. In Nederland wordt het apparaat inmiddels getest door groepen mensen met diabetes type 1. 
  • Er wordt veel onderzoek gedaan. Bijvoorbeeld naar hoe goed en veilig de kunstalvleesklier is als je het apparaat 10 of 20 jaar gebruikt. 
  • Je kunt de kunstalvleesklier nu alleen gebruiken als je meedoet aan een onderzoek. Of je mee kunt doen, ligt bijvoorbeeld aan het ziekenhuis waar je behandeld wordt. 

Wat is de kunstmatige alvleesklier? 

De kunstmatige alvleesklier is een apparaat voor mensen met diabetes type 1. Een kunstmatige alvleesklier regelt de bloedglucosewaarde. Daarvoor gebruikt het apparaat insuline en glucagon. Deze stoffen zitten in een pomp. Twee glucosesensoren meten de bloedglucose en geven de waarde door aan de pomp. Met twee naaldjes onder de huid geeft de pomp precies genoeg insuline of glucagon. Bekijk hoe de kunstmatige alvleesklier werkt

De eerste plannen voor een kunstalvleesklier 

In 2004 begon Robin Koops met het maken van een kunstmatige alvleesklier. Hij heeft zelf diabetes type 1 en wilde zelf een kunstalvleesklier maken. Daarom richtte hij samen met twee andere mensen een bedrijf op. Hij maakte verschillende testversies van de kunstmatige alvleesklier. De eerste versies waren heel groot. De nieuwste kunstmatige alvleesklier is een kleiner apparaat dat je bijvoorbeeld aan je broekriem kunt hangen. 

CE-keurmerk voor kunstmatige alvleesklier 

Er is al veel getest met de Nederlandse kunstmatige alvleesklier. In 2020 kreeg de kunstalvleesklier de CE-markering. Dit keurmerk betekent dat de kunstalvleesklier veilig gebruikt kan worden en voldoet aan strenge regels. Onderzoek met de kunstmatige alvleesklier gaf goede resultaten bij volwassenen met diabetes type 1. Het bedrijf mag de kunstalvleesklier dus op de markt brengen. 

Kunstmatige alvleesklier nog niet beschikbaar

Het bedrijf dat de kunstalvleesklier maakt, wil het apparaat verder verbeteren. Ze kijken bijvoorbeeld naar: 

  • Een kleinere kunstalvleesklier. Ze willen het apparaat kleiner maken. En makkelijker te gebruiken, bijvoorbeeld voor kinderen. 
  • Betere berekeningen. Ze maken het programma in de kunstalvleesklier beter, zodat het nog preciezer kan berekenen hoeveel insuline of glucagon nodig is. 
  • Minder plakkers op het lijf. Iemand die de kunstalvleesklier gebruikt, heeft 4 dingen in zijn huid geprikt. De makers willen hier 2 aanprikplaatsen van maken. 

Meer onderzoek naar kunstalvleesklier nodig

Wetenschappers doen ook nog meer onderzoek naar de kunstmatige alvleesklier. Ze onderzoeken bijvoorbeeld wat de kunstalvleesklier verandert in de diabeteszorg. En hoe zorgverleners en mensen met diabetes type 1 hiermee omgaan. De kunstalvleesklier wordt nog door andere groepen mensen getest. Bijvoorbeeld jongeren of kinderen, zodat ook zij het apparaat veilig kunnen gaan gebruiken in de toekomst. En wetenschappers kijken hoe goed en veilig het is als je de kunstalvleesklier langer gebruikt, bijvoorbeeld 10 of 20 jaar. 

Vergoeding van de kunstmatige alvleesklier

Je kunt de kunstmatige alvleesklier in Nederland nu alleen gebruiken als je meedoet aan een wetenschappelijk onderzoek. Dat gaat niet zomaar. Of je mee kunt doen, ligt bijvoorbeeld aan het ziekenhuis waar je behandeld wordt. Maar ook als de kunstmatige alvleesklier op de markt komt, kan niet iedereen deze zomaar gebruiken. Het is een duur apparaat en verzekeraars moeten het apparaat dus vergoeden. Of dat gebeurt, en wanneer, dat is onduidelijk. Zoiets regelen duurt vaak lang en kan jaren duren. 

Andere onderzoeken naar de kunstmatige alvleesklier

Over de hele wereld proberen meer bedrijven een kunstalvleesklier te maken. Maar de kunstmatige alvleesklier van Robin Koops is de enige die al goedgekeurd is. Kunstalvleesklieren van andere bedrijven werken vaak net iets anders. Bedrijven proberen het apparaat zo goed mogelijk te maken met andere stoffen dan glucagon. Of met een ander algoritme. In de toekomst kunnen er dus meerdere kunstalvleesklieren van verschillende bedrijven zijn. 

Artikel met medewerking van:

  • dr. Arianne van Bon - internist-endocrinoloog, Rijnstate Ziekenhuis

Experts dragen bij aan betrouwbare informatie op diabetes.nl. Lees meer over hoe we als redactie keuzes maken.

Laatst bijgewerkt op: 10 mei 2023

Lees meer over Onderzoek naar nieuwe technologie

Volgend artikel